ANAMUR OVASI

Anamur ovası Torosların eteklerinden başlayarak şehrin güney, doğu ve batı yönlerinden başlayarak denize kadar uzanan yer yer 3–4 kilometreyi bulan genişlikte bir ovadır. Doğu Akdeniz havzasında yer alır. Ovanın doğu, batı ve kuzeyi Toros dağları ile çevrilmiştir. Ova güney yönünden tamamen denize açılmaktadır. Batı yönünde ise Sultan suyu çayı boyunca içerlere Ovabaşı köyüne doğru tepelikler ve düzlükler olarak devam eder.

Doğu yönünde ise Anamur çayı boyunca Çarıkalar beldesi önünden Bahşiş köylerine çay girinti ovası olarak uzanır. Bu ovaları sulamak için Anamur Regülâtörünün hem sağından hem de solundan kanallara su alınır. Bu kanallar Anamur çayının sağ ve solunda kalan ovaları sulamak içindir.

Ovalar iki çayın getirdiği krater alüvyonlar ile teşekkül etmiştir. Denizin doldurulması ve kendiliğinden çekilmesi de ovanın oluşumunda önemli bir etkiye sahiptir.

Anamur’un eski adı Çorak’tır. Çorak bitki bitmeyen verimsiz topraklar anlamına gelmektedir. Bu çoraklık bundan 20 yıl öncesine kadar devam ederken ovada açılan drenaj kanalları sayesinde taban suyu denize akıtılarak ova verimi büyük oranda artırılmıştır.

Eskiden Anamur ovasında yer fıstığı, susam(küncü) ve mısır yetiştirilirken Deştiye denilen bir tarım usulü mevcuttu. Deştiye; ürün ekildikten sonra hiç su verilmeden mahsulün elde edilmesi anlamına gelmektedir. Drenaj kanalları açılmadan çoğu tarla taban suyundan dolayı deştiye ekime uygundu.

Ovanın kuzeyindeki toprakların drenaj sorunu yoktur. Ovanın üst toprak örtüsü 20–30 cm. kalınlığında killi, tınlı, sarımtırak veya yer yer açık kahverengi renkte, toprağın 20–30 cm derinlikten sonraki kısmı ise kalker oranı daha fazla olan topraklardan oluşmuştur. Toprak derinliği 1, metre ile 2 metre civarında ve su geçirgenliği iyi durumdadır.

Anamur ovası bürüt 3775 hektardır. Anamur regülâtöründen sağlanan su ile bürüt sulanabilen alan 2635 hektardır. Ovanın eğimi ortalama olarak 4 metreden 0 metreye kadar iner.

Anamur ovasında ve ilçenin köylerinde Akdeniz ve tropikal bitki ve meyveler yetiştirilebilmektedir. Ova Kuzeyden dağlarla çevrili olması ve Güneyden de Akdeniz ile çevrilmiş bulunmasından dolayı mikroklima özelliğine sahiptir. Kentin doğu ve Kuzey kısımları yüksek dağlarla çevrili olduğundan kuzeyin sert esen rüzgârlarını hiç görmez. Bundan dolayı bir mikroklima havası oluşur. Bu hava da tarım için elverişli özellikle seracılık için uygun ortamı sağlar. Mikroklima özellikten dolayı Silifke’de diğer ürünler yetişip muz yetişmezken, Anamur’da yetişmektedir.

İlçede toplam 37 köy ve 2 belde ve 1 ilçe merkezi bulunmaktadır. Toplam nüfusa göre % 55 gibi görünen tarım nüfusu aslında % 80'leri de bulmaktadır.

1997 yılındaki istatistiklere göre Anamur nüfusunun %55 civarındaki kesimi köylerde ikamet etmekteydi.

2000 Yılındaki adrese dayalı son Nüfus Sayımı sayımına göre Anamur merkez nüfusu 49.948, kırsal kesim (köy) nüfusu ise 39.916, toplam nüfus 83.864’dür. Nüfusun bu tespite göre % 60’dan fazlasının şehirde ikamet etmeye başladığını ortaya koymuştur.

Başta Anamur olmak üzere Bozyazı, Alanya ve Gazipaşa ilçeleri, ağırlıklı olarak muz tarımı yapan, ekonomisinin en az % 90 tarıma dayalı olan ilçelerdir. Ancak Alanya ilçesi tarımın dışında Turizm potansiyelini de harekete geçirebilmiştir. Anamur insanı ise halen yerli gezginlerden turizm geliri elde etmesine rağmen halen yabancı turistlerden bu imkânı elde edememiştir.

Anamur’un ekonomisi tarıma dayalıdır. Ovada sulu tarım yapıldığı için her türlü bitki ziraatına uygundur. Anamur’da Muz ve Çilek yetiştiriciliğinde Türkiye’nin rekor üretimi gerçekleştirilmektedir. Muz, çilek, portakal, limon, nar, trabzonhurması gibi meyveler; avokado, kivi, pipano gibi tropikal meyveler; domates, biber, patlıcan, salatalık, börülce, araka, fasulye gibi sebzeler; buğday, susam, yerfıstığı, mısır gibi ürünler de çok kaliteli olarak yetiştirilmektedir.

Anamur Muzu, Anamur Çileği, Kükür Narı, Ovabaşı Portakalı, Bozyazı Gölevezi, Sugözü Maşı(bir tür mercimek) kendi adıyla anılan ürünler olmuştur. Maş bitkisinin tohumları mercimek gibi çorba yapılırken, yeşil olarak da Cinlilerce marul salatası gibi yenmektedir.

Ovada Akdeniz iklimi özellikleri hâkimdir. Yıllık ortalama yağış 1000 milimetredir. Yılın en yüksek sıcaklığı 44 derce, en düşük sıcaklık -4 derce, ortalama sıcaklık değeri ise 19 derce dolaylarındadır.

Anamur’un sulaması Anamur(Dragon) çayından sağlanır. Dragon çayı daimi su sarfiyatlı bir çaydır. Dragon çayında maksimum debi 358 metreküp/saniyedir. Minimum debi ise 220 metreküp/saniyedir. Sulama suyu sınıf ise C2 S1’dir. Sultan suyu yazın kuruduğu için sulamada pek az zamanda kullanılır. Elektrikli ve benzinli su motorlarından yararlanarak sulama yapılır.

Anamur Regülâtörünün 1960 yılında inşaatına başlanmış ve 1964 yılında tamamlanmıştır. Anamur’un 20 kilometre kadar kuzey doğusunda, Ala köprü’den 2 kilometre aşağıda, Anamur-Ermenek karayolunun doğusunda, Gercebahşiş köyünün Kulak mahallesinde yer almaktadır. Regülâtör beton gövdeli olup üzerinden karşıdan karşıya yaya köprüsü mevcuttur.

ANAMUR TOPRAKLARI (*)

Anamur İlçesi Toprak Haritası linkte sunulmuştur. Bu haritaya göre Anamur Ovası Alüviyal toprak grubuna girmekte, diğer dağlık kısımlar ise Karadeniz Bölgesindeki gibi Kırmızı Podzolik Topraklar grubuna girmektedir. Sınıfları çizelgede açıklanmıştır.

A – KIRMIZI PODSOLİK TOPRAKLAR: Havza güneybatı ısındaki killi şistler üzerinde, yüksek yağış ve orman örtüsü altında, soluk kahve renkli A2 ve kırmızı renkli, kil ve Fe - A1 oksit birikimi gösteren B2 katmanı bulunan Podsolik topraklar oluşmuştur. Genişlik 222392 hektar olup toplam alanın % 10,5 dir.

B2 de biriken kil ve Fe-Al oksitler asidik koşullarda üst topraktan yıkanmıştır. Üst toprak bu nedenle soluk renkli ve bünyece farklıdır. Fakat organik maddece oldukça zengindir. Organik artıkların bir kısmı yüzeyde birikerek ince Ol katları oluşturur.

Toprak ana maddesinin ayrıştığı şistler Paleozoik yaşlıdır. Komşu bulunan Kireçsiz Kahverengi Ormanlar şistler ve kireçtaşı üzerinde yer alabilir. Bun1ar kırmızı renkli B katlarıyla Podsoliklere benzer, Fakat Fe - A1 oksit yıkanımı ileri derecede değildir. Bu nedenle üst toprak Podsoliklere oranla daha koyu yahut daha kırmızıdır, Yıkanma etkisi arazide belirgin değildir. Laboratuar analizleri de bu görüşü doğrulamaktadır. Kireçtaşı üzerinde oluşanlarda, üstteki çakıllardan ayrışan bazlar ve kireç süreklice profile katılarak Podsolik oluşumunu engeller. Bazla doyma ve PH yüksektir.

Kahverengi Ormanlar koyu kahve renkleriyle kolaylıkla Podsoliklerden ayrılır. Bütün profil kireçlidir. Kırmızı Akdenizlerde ise bütün gövde kırmızı renktedir.

Kırmızı Podsolik toprak kuşağında yağış 800–1000 mm. arasındadır. Bu yağışta ve orman (çam) çalı (meşe) örtüsü altında organik madde yüzeyde ve üst toprakta birikme eğilimindedir. Ancak kurak-sıcak yaz dönemindeki hızlı ayrışma buna meydan vermez. Organik katlar çok incedir.

Podsolik alanı dik - sarp eğimli dağlık arazi görünümündedir. Yamaçlar kıyıya kadar yanaşır. Yükselti 100 m. den başlar, 1000 m. ye kadar çıkar,
Toprağa ait örnek profil Anamur Gazipaşa arasında, Gazipaşa 27 km. levhasından sonra, yolun solunda incelenmiştir.
 

Profil No. 13

PH = 6,6

EC = 0,5 mmhos/cm

Kireç % = 0

B-ALÜVYAL TOPRAKLAR: Akarsularca taşınmış ve yatay katlar halinde dizilimi gösteren genç; birikintiler Alüviyal toprak materyalini teşkil eder. Materyal üzerinde genellikle A1 katmanı oluşmuştur. Katmanın kalınlığı, koyuluğu materyalin yaşına, geçmişte ve hâlihazırdaki drenaj koşullarına ve kullanma durumuna bağlı olarak değişir. Bunun altındaki katlar. Ana maddeye bağlı olarak renkli ve bünyece farklı olabilir. İyi drenajlılarda renk genellikle yeknesaktır. Drenaj v bozuksa, altta bunu yansıtan renk değişimleri, ayrıca A1 in altında zayıf yapı oluşumu, hafif kireç birikimi görülebilir. Bu, özellikle Tarsus aluvyali için doğrudur. Küçük akarsulara ait aluvyaller oluşum göstermez. Aluvyal topraklarda etkili tek işlem üstte organik madde birikimi ve altta, bozuk drenaj koşullarında indirgenme (reduction) dir. Bunun dışında topraklar anamaddeden miras aldıkları özellikleri yansıtırlar. Grup havzada 45 782 hektar yer kaplar. Bu, toplam alanın % 2.2 sidir.

Topraklar ana maddenin taşındığı toprak kuşağına ve jeolojik materyale göre değişim gösterir. Havza yüksek arazilerinde kireçtaşı yaygındır; bu nedenle, hemen bütün aluvyaller kireçlidir. Bünye orta ve ağırdır. Taban % 0 – 1 eğimlidir. Drenaj iyi, yetersiz yahut bozuktur. Bozuk drenajlı kısımlarda tuz ve alkali de problemdir.

Aluvyal toprakları temsil eden iki profili Tarsus'ta, TOPRAKSU Eğitim Merkezinde Meteo-roloji rasat parkının 50 m güneyinde incelenmiştir.

Tarsus ve Silifke alüvyalleri 700 mm kadar yağış alır. Fakat yazlar sıcak, kurak ve uzun sürelidir. Kültür bitkilerinin yetişmesi ve yüksek ürün vermesi sulamayla olanaklıdır. Çayır, maki ve kamışlık olan doğal bitki örtüsü açılarak aluvyallerin tümü tarıma alınmıştır. Pamuk, tahıl, sebze ve meyve yetiştirmede kullanılır. İki aluvyal ovanın dışında küçük alüvyal tabanlar yer yer görülür. Bunlar orta ve ince bünyeli ve iyi drenajlıdır.

Profil No. 5

PH = 7,6

EC = 0,7 mmhos/cm

Kireç % = 20

ARAZİ KULLANMA KABİLİYETİ DURUMU ÖZELLİKLERİ

I. Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeğe elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir.

II. Her çeşit bitki yetiştiriminde birinci sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir.

III. Toprak, topografya ve yüzey akıma ait şiddetli tahdit faktörlerine sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi ilk iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine ihtiyaç gösterir.

IV. Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok şiddetli tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanılmaları çok dikkat ister.

V. Sürümle tarım yapılamayan, düz-düze yakın, meyilli, taşlı veya çok yaş arazilerdir. Genellikle çayır veya ağaçlık olarak faydalanılır

VI. Meyil, toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera veya ağaçlık saha olarak kullanılabilecek arazilerdir.

VII. Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli tahdit faktörlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak, zayıf mera veya orman ağaçları dikimi için müsaittirler.

VIII. Bitkisel ürün getirmeyen arazilerdir. Eğlence sahası veya av hayvanları barınağı olarak değerlendirilebilir.

Alt Sınıflar (Tehdit faktörleri)

a-Tarla işlemesini güçleştiren parçalı topografya, meyil, su ve rüzgâr erozyonu gibi tahditler.

b-Tuzluluk, alkalilik, taşlılık, sığlık, çok ince veya çok kaba bünye gibi tahditler.

c-Yüksek taban suyu, yaşlık veya sık sık sel basması halleri gibi yüzey ve dahili drenaj bozukluğu tahditleri.

(*) Kaynak: "http://tr.wikipedia.org/wiki/Anamur,_Mersin"
 

Başa Dön

Yazdır