|
DOKUMA ve
EL SANATLARI
SECCADDE
Anamur’da dokumacılık, "çulfallık" ve
“ıstar” denilen tezgâhlarda yapılır. Bu
tezgâhlar günümüzde geliştirilmiş olan
halı tezgâhlarının ilk şeklidir.
Temmuz, Ağustos aylan geldiğinde havalar
ısınınca kuzular “Gırklık” denen bir
büyük makasla kırkılır. Kırkılmadan önce
koyunların suda yıkanmasında fayda
vardır. Çünkü yıkanırsa yünler temiz
olur. Kırkılan yünler güzelce yayla
atılır. Yay eğri bir ağaç ve ağacın
uçlarına bağlanmış kirişten meydana
gelir ve bir tarağı olur. Bu yünler
atılırken Yörük çocukları oyunlar oynar.
Yünleri atanlar ise bu çocuklara sinir
olur. Yani çocuklar yünü atanın yayı
elindeki tarağı ile gerdirip, yünleri
savurtup attırırken çıkardığı sesleri
“pıllım pıllım-pıttık, pıllım
pıllım-pıttık” diyerek ağızları ile
taklit ederler. Yayın kirişi koyun ve
keçilerin ince bağırsağından yapılmış
olup ince bir ip şeklindedir. Buna kiriş
denir. Kiriş çocukların bu ağız kesmesi
sırasında mutlaka kırılır. Böylece
yünleri atan kadın çocuklara sinir olur.
Istarda Dokunmuş Yün Çul Şeklinde
Seccade
Yayının kirişini yenileyerek işine devam
eder. Bu atmanın sonunda yünler bir
birinden ayrılmış ve pamuk gibi
yumuşamıştır. Bu yünler bölüm bölüm
alınarak kolçak haline getirilir. Kola
takılan yüne kolçak denir. Kolçağın
ucundan eğirtmece (kirmen) yün verilir
ve bütün yün eğrilir, ince ip haline
getirilir. Siyah yünler ayrı eğrilir,
beyaz yünler ayrı. Karışık renkli ala
yünler bir ayrı. Sonra iş başa düşer.
Eğrilmiş yünler yumaklanır. Yedi metre
ara ile iki çivi dikilir. Bu
yumaklardaki ipler çözülür. Bu çiviler
arasına ipler çulfallığa göre
yerleştirilir. Sonra öylece çulfallığa
taşınır ve yerleştirilir. Sonra
çulfallıkta bir takım işlere tabi
tutularak dokunur. Çulfalıkta tek en
üzerine dokunan seccadeler yapılır.
Çıpıt denilen ve eski evde bulunan kumaş
ve bezlerin renklerine göre ince ince
kesilip, eğrilmesi ve çözgüsü hazır olan
çulfalıkta atkı olarak bu eğrilmiş
bezlerin kullanımı ile dokunan
seccadeler de yapılmaktadır.
Çulfallıkta Dokunmuş Yün Seccade
Esas olarak yünden Bahşiş yöresinde,
Orhana’da, Akine’de ve diğer
köylerimizde çulfalıkta “eğergaşı”
denilen desenle namazlağılar
(seccadeler) dokunmaktadır. Düz desenli
ve her iki yüzü de kullanılabilen yün
çul denilen dokuma tekniği ile de Anamur
yöresinde namazlağı dokunmaktadır.
Istarda ve çulfalıkta kullanılan
malzemeler dokunacak eşyanın türüne göre
değişir. Genelde satma amacı ile değil
cehizlik olarak dokunan dokumalar genç
kızların düğün anında yüzlerini ağartır.
Secaddeler dokunduktan sonra rengine
uyumlu renkte yün iplerden saçak kısmı
seriliş yönünde yer alır. Çözgüler 5’li,
10’lu alınarak saçaklar toka şeklinde
örülür.
|
Başa
Dön 
