FOLKLOR
KAVURGA
Yörükler misafirperver insanlardır.
Birinin evine misafir olun da bir görün
size neler neler ikram eder. Yemeği
yediniz mi kilimlerle döşenmiş o güzel
yer döşekli odaya çekildiğinizde tatlı
bir sohbet başlar. Bu sohbet bir yandan
demlenen çaylar ikram edilirken, bir
yandan da ortaya konan kavurgalarla
devam eder.
Gavurga
misafirler için adet edilmemiştir.
Yörükler için kışlaktaki günler uzun
geçer. Köylerde toprak damlı evlerde
ocaklığa ateş yakılır. Arka kısmına da
uzun bir çıra pardısı atılır. Çıra
pardısı(Yarılmış yağlı cam ağacı
parçası) yanarken etrafı aydınlatır, bir
yandan da ateş odayı ısıtır. Yanan meşe
odunları bir yandan közleşir, bir yandan
da çıtır çıtır yanmaya devam eder.
Evin hanımı, elinde arka kısmı ocağın
isinden siyahlaşmış bir tava ve yanında
mısır, buğday, yer fıstığı keselerindeki
çerezliklerle ocağın önüne gelir. Eline
maşayı alır. Kömürleri biraz öne doğru
çeker. Üzerine sayacağını yerleştirir.
Tavayı koyar. Elindeki mısırı, buğdayı,
yer fıstığını, nohudu, çavdar, arpa,
küncü(susam), melengiç(çıtlık) veya cin
darıyı(mısırı) tavaya bırakır. Bunları
çevire çevire, tavayı sallayarak bir
güzel pişirir. Pişme kıvamına gelince
bir miktar su atarak, tuz serpeler.
Böylece tadının daha güzel olması
sağlanmış olur. Biraz daha ateş üzerinde
çevrilen kavurgalar tabaklar alınarak
misafirlere ev halkına ikram edilir.
Patlamayan (Darı) mısırlardan da kavurga
olur. Nohut kavurgası yapmak için
önceden nohut bir müddet suda bekletirse
daha yumuşak bir kavurga olur.
Yazın kurutulan kabak, karpuz çekirdekleri
de kavurga olur. Bütün bu kavurgaların
yanına kaysı çekirdeğini, kurutulmuş kak
inciri, keçi boyunuzu, badem ve ceviz de
ilave ederseniz yörenin
eğlenceliklerinin ne kadar doğal ve
zengin olduğunu görürüsünüz.
Yaz mevsiminde gavurga yapmak pek akla
gelmez, ancak yine de yapıldığı olur.
Sohbet boyunca gavurgalar bir yandan
yenir, bir yandan da evin halkı
eğirtmecini çevirir, çıkrıkta iplerini
sarar, bir yandan kilim dokur, bir
yandan da gavurgadan yer. Böylece iyi
vakit geçirilir.
Kavurgalıklar biraz özel seçilir.
İçleri
bir kere çok iyi ayıtlanmış (Yabancı
maddelerden arındırılmış) olur. Ayıklama
işi, topraktan, taştan, yabancı
maddelerden kavurgalıkları ayırmak
demektir. Gavurgalar zaman zaman
avuçlanıp içine bakılmadan ağza atıldığı
için içerisinde yabancı maddelerin
bulunmaması gereklidir.
Kavurga bazen koyunu, keçiyi otlatan
çobanın cebine katıp yiyeceği bir katık
olur. Bazen karşılaşılan diğer bir
çobanla bölüşülecek bir azık...
|